07-11-2018 10 min.
Weet jij waar je over 10 jaar staat? 5 jaar dan misschien? Waarschijnlijk niet. Dit komt omdat je 1 ding niet doet: doelen stellen. Daar komt verandering in, want SMART doelstellingen maken je het wel heel eenvoudig om dat doel te behalen. Jij hebt alleen een streven nodig, wij geven je de tips – dat is nog eens SLIM aan je toekomst werken.
Kalmeer maar, je bent heus niet de enige die nog niet weet welke grote projecten hij af wil hebben, welke richting zijn carrière uit moet of waar hij over 5 jaar wil staan. Velen zijn zelfs zo slecht in vooruit kijken dat ze niet eens ’s weten wat ze vanavond eten.
Toch is zonde, dit gebrek aan doelen stellen, want onderzoek toont aan dat het significant helpt je doelen daadwerkelijk te behalen. Ga daarom met behulp van de SMART methode aan de slag en leer op een praktische manier jouw dromen om te zetten in keihard resultaat. (en dat terwijl je uitstelgedrag de deur wijst!)
Ontdek wat de methode inhoudt, hoe je het toepast en waar je op moet letten.
Stop met dromen – tijd om aan de slag te gaan!
SMART doelstellingen zijn niets nieuws – dit is waarom
Wat Plato, Aristoteles of Sun Tzu gemeen hebben, naast het feit dat ze al eeuwen dood zijn? Ze stelden doelen – zelfs al in die tijd, ja!
Het stellen van doelstellingen komt namelijk voort uit de Griekse filosofie. Aristoteles, student van de grote denker Plato, was de eerste die zich achter de oren krabde over iemand aangezet zou kunnen worden tot actie.
De oplossing? Men heeft simpelweg een doel nodig.
Die gedachte vond zijn weg door onze geschiedenis en inspireerde vele andere filosofen en grote denkers, van Henry David Thoreau tot Locke. Fast forward naar onze tijd, een paar eeuwen later, blijkt nog steeds dat het stellen van doelen de sleutel is tot het boeken van resultaten en persoonlijke ontwikkeling.
Natuurlijk is er in die eeuwen wel het een en het ander veranderd in de manier van doelen stellen, maar één theorie die sinds de jaren ‘60 nog steeds erg populair blijkt, is het stellen van SMART doelstellingen;
Hoe 1 woord je helpt jouw doelen te behalen
Je hebt daar vast en zeker wel eens over gehoord, die SMART doelstellingen. Je kunt namelijk geen werkplek binnenlopen zonder dat deze hippe managementterm je om de oren vliegt. Het begrip vond zijn weg richting de werkvloer begin jaren ‘90 nadat George T. Doran de term benoemde in een artikel in de ‘Management Review’.
… maar wat zijn SMART doelstellingen nou precies?
Om te beginnen is het een acroniem, je weet wel een afkorting die je uitspreekt als een woord. NAVO, VARA, de puzzelaars onder ons kunnen vast nog een hele reeks opnoemen. SMART is dus ook zoiets. Waar het voor staat?
SMART staat voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden.
Hele mond vol dus, geen wonder dat we het afkorten. Het acroniem SMART geeft de criteria weer waaraan doelstellingen moeten voldoen, wil je deze succesvol voltooien. Het is simpelweg dus een ezelsbruggetje waardoor je onthoudt hoe je jouw gestelde, vaak vage, doelen duidelijk en haalbaar maakt.
Slim doelen stellen doe je S.M.A.R.T. in 5 stappen
Neem nu bijvoorbeeld eens jouw eigen doel: je zou dolgraag regiomanager willen worden bij het bedrijf waar je werkzaam bent. Als we je nu vragen of je dit iets concreter wil uitleggen, zul je waarschijnlijk niet verder komen dan “dat je dat gewoon héél graag wil en het liefst vóórdat Paul de krans grijpt.”
Zo zullen de meeste van jouw doelen zijn; vaag, algemeen en eerder gericht op intentie dan dat ze werkelijk aanzetten tot het ondernemen van actie. Het resultaat? Uitstelgedrag en het niet behalen van de door jouw gestelde doelen. Jij voelt je rot en Paul is regiomanager.
Zou je echter werken met SMART doelstellingen, dan zou het een heel ander verhaal zijn. Laten we het woord vertalen naar uitvoerbare, heldere stappen:
1. Wees Specifiek – beantwoord de 5 ‘W’-vragen
Allereerst zul je met deze werkwijze je doel moeten specificeren. Concreet maken, dus. Het moet een waarneembaar resultaat beschrijven waaraan je een getal kunt koppelen, bijvoorbeeld een deadline waarin je dat doel behaald hebt of de omzet die je wil genereren.
Om dit te kunnen bepalen, zul je voor jezelf eerst de 5 ‘W’-vragen moeten beantwoorden. Het stellen van deze vragen helpt je een helder beeld van je doel te schetsen.
1.Wat wil ik bereiken?
Ik wil regiomanager worden
2. Waarom is dit doel belangrijk?
Ik wil meer uitdaging in mijn werk en ik ben een talent in het aansturen van mensen.
3. Wie moet ik erbij betrekken?
Ik zal contact moeten leggen met Peter van HR en een gesprek moeten aanvragen met mijn leidinggevende.
4. Welke middelen heb ik nodig om het uit te voeren
Ik zal mijn vaardigheid op het gebied van commerciële beleidsvorming moeten verbeteren. Dit kan ik doen met een cursus.
5. Waar vind het plaats of waar voer ik het uit?
Ik zal één dag minder vanuit huis werken, zodat ik meer aanwezig ben op kantoor. Hierdoor zal mijn baas eerder mijn potentieel inzien. De cursus volg ik thuis.
Voor jou is het nu duidelijk: jij wil de nieuwe regiomanager worden omdat jij simpelweg aanleg hebt voor het coachen en motiveren van personeel. Je zult wel eerst een aantal vaardigheden moeten verbeteren, maar dat doe je met een cursus! Daarna is het nog een kwestie van praten met de juiste mensen in het bedrijf.
Klinkt dit niet al een stuk beter dan die vage intentie die jij je eerder had voorgenomen? Het is nu al een stuk helderder voor je: jij weet nu wat je wil. Je bent er echter nog niet;
2. Zorg voor Meetbaar resultaat
Jouw doel moet namelijk naast specifiek ook meetbaar zijn. Dit houdt in dat je er aanwijsbare resultaten zichtbaar moeten zijn. Dit is nodig zodat je de voortgang van je doel kunt bijhouden. Je zult je dus moeten afvragen wat voor jou de graadmeters zijn om vast te stellen of je nog on track ligt.
Bij jouw doel om regiomanager te worden bijvoorbeeld, kan het voltooien van die cursus een maatstaf zijn. Daarna zou het inplannen van een gesprek met de HR-afdeling een indicator kunnen zijn dat je nog op koers ligt – en ten slotte is het plaatsen van een handtekening, onder jouw nieuwe contract als regiomanager, een manier om de voortgang van je doel te meten.
Op deze manier verlies je nooit de koers van jouw doel uit het oog. Besef echter wel, dat hoe geweldig jouw doel ook lijkt, er altijd 2 kanten van een medaille zijn:
3. Maak het Acceptabel
Als je alle voor-en nadelen tegen elkaar afweegt, is het behalen van het doel dan nog steeds de moeite waard die je erin moet steken? Je zult namelijk bij elk doel taken moeten uitvoeren die misschien lastig of ronduit vervelend zijn. Zodra je hier een te grote weerstand voor voelt, zul je het project wellicht vroegtijdig afblazen. Bedenk daarom vooraf of je de hoeveelheid tijd, energie en geld accepteert dat jouw doel van je vraagt.
Jouw begeerde functie vereist bijvoorbeeld dat je verhuist. Je zult hiervoor je pas gerenoveerde huis moeten verkopen en jouw zoontje moeten overplaatsen naar een andere school – is het je dit waard?
Zodra je alle opties overwogen hebt en er komt een overduidelijke ‘ja’ uit, is je doel acceptabel. Nu moet je er nog voor waken dat je niet te maken hebt met een droombeeld.
4. Wees Realistisch
Het stellen van een haalbaar en realistisch doel is natuurlijk reuze subjectief. De een kan het project een ‘piece of cake’ vinden, terwijl het voor de ander eerder een gevalletje ‘shooting for the stars’ is. Kritisch kijken naar de realiteit en de praktijk is daarom belangrijk.
– want jij zou natuurlijk het liefst 1 dag per week vrij willen houden om te kunnen blokken voor die cursus. Helaas zullen er zich altijd andere activiteiten, onverwachte gebeurtenissen en andere ad hoc zaken voordoen, waardoor jij achter komt te liggen. Moet je hierdoor dan maar de moed in je schoenen laten zakken? Tuurlijk niet!
Bedenk vooraf of jouw plan uitvoerbaar is, zo voorkom je een hoop teleurstelling. Realistisch zijn, zodra je die doelen stelt dus, ook bij het vaststellen van de deadline;
5. Houd het Tijdsgebonden
Elk doel heeft een streefdatum nodig, zodat je weet binnen welke tijd je het halen van je doel moet realiseren. Heb je dit niet, dan zal je veel sneller uitstelgedrag vertonen. Je gaat je project dan namelijk steeds verder vooruit schuiven omdat er tussentijds ad hoc zaken plaatsvonden.
Werken vanuit een tijdsplanning is daarom noodzakelijk en dan bedoelen we niet alleen dat je de einddatum van het project vaststelt. Je zult ook kritisch moeten kijken naar de deadlines van de deeltaken die nodig zijn om het project uit te voeren.
Om hier overzicht in te bewaren, werk je het beste vanuit een time management-systeem. Door middel van een agenda houdt je zicht op het grote geheel: het behalen van je doel – en een takenmanager helpt je oog te houden op die kleine klussen.
Zo stel jij bijvoorbeeld vast dat je vóór 30 maart, wanneer de vestiging opent, regiomanager wil zijn. Dit is jouw einddatum. Al die taken er tussen in, bijvoorbeeld het aanvragen van de cursus of het gesprek met HR, zijn de deeltaken die je aanpakt met jouw time management-systeem. Afhankelijk van de taak, komt hierbij jouw agenda of takenmanager om de hoek kijken.
Zo ziet jouw voorbeeld als regiomanager er dan uit:
Jij wil de nieuwe regiomanager worden. Het enige dat jou in de weg staat, is het ontbreken van een bepaalde vaardigheid, maar dat los je op door een cursus te volgen. Hierna hoef je alleen nog maar jouw leidinggevende te overtuigen van jouw talent om mensen aan te sturen. (Specifiek) Jij houdt de voortgang van je doel bij door middel van zichtbare resultaten: het behalen van die cursus bijvoorbeeld geeft aan dat je je op de juiste weg bevindt. (Meetbaar)
Je hebt ook vooraf alle voor-en nadelen tegen elkaar afgewogen, waardoor je zeker weet dat het achterna jagen van deze functie werkelijk is wat jij wil (Acceptabel), natuurlijk houd je wel de realiteit in de gaten en houd je ruimte over voor onverwachte zaken. (Realistisch)
Ten slotte staat de deadline in jouw agenda en plan je de verdere stappen die je moet ondernemen in een time management systeem. (Tijdsgebonden)
That’s it! Je hebt nu met eigen ogen gezien hoe verbazingwekkend simpel je met het SMART model werkt. In een paar stappen ben jij van een vaag doel, dat je toch nooit zou gaan uitvoeren, naar een super uitgebreid, concreet en haalbaar doel gegaan:
Je kunt niet meer zonder SMART-doelen, dit is waarom:
Werken met SMART doelstellingen is dus slim, pun intended. Geen wonder dat je de term overal hoort. Hier staan de voordelen die deze methode je biedt op een rij:
- Allereerst moedigt het je aan een actieplan op te stellen om aan die doelen te werken. Je brengt eindelijk voor jezelf in beeld wat je wil en je geeft je de mogelijk na te denken over hoe je dat gaat doen. Dat vage doel wordt ineens tastbaar. Dat werkt motiverend!
- Daarnaast voorkomt het uitstelgedrag. Een groot doel voor ogen hebben, kan eng zijn. Vooral als je eraan moet beginnen en je weet niet precies hoe je er invulling aan moet geven. Wat dan vaak gebeurd is dat je het voor je uit blijft schuiven. Door het project op te breken in hapklare en vooral praktische doelen, haal je de angel eruit. Het project lijkt zowaar ineens uitvoerbaar.
- Het laat je weten waar jouw prioriteiten liggen. Zodra je een doel hebt en een heldere kijk op hoe je dit doel gaat bereiken, bekommer je je minder om randzaken. Je leert kritischer kijken naar zaken die jouw tijd en energie vragen, die kun je namelijk ook in het bereiken van jouw doel steken.
- Ten slotte kan iedereen het. Je hoeft geen rocket scientist te zijn om met SMART doelstellingen te werken. Het omvat geen ingewikkelde management strategieën of lastige tools waaraan jij jouw doelen koppelt. Het is in principe werken met een ezelsbruggetje.
Redenen genoeg dus om jouw levensdoelen eens te onderwerpen aan de SMART methode.
… maar let op:
Niet alles kan in een formule gestopt worden: werk je bijvoorbeeld voornamelijk aan creatieve projecten, dan zul je ook ruimte moeten overhouden voor het nemen van risico’s. Jij wil je niet zodanig vastklampen aan een actieplan waardoor je de nodige inspiratie verliest.
Werk er dus mee, met die smart doelstellingen, maar houdt ruimte voor spontane ingevingen. Zo bereik jij je doelen, maar knijp je jouw creativiteit niet af!
Een samenvatting
Laten we het nog eens allemaal voor je op een rijtje zetten:
Jij weet nu wat de term inhoudt zodra je hem weer eens op de werkvloer voorbij hoort komen – nog beter zelfs: je weet nu hoe je hem moet toepassen! Jouw doel, ook als dit iets anders is dan regiomanager worden, is nu niet langer een onbereikbare droom, maar een concreet en haalbaar stipje op de horizon!
En jij, wat is jouw doel wat je al veel te lang uitstelt? Reageer en vertel ons hoe jij de SMART methode gaat toepassen op je eigen doel. Hoe maak jij ‘m bijvoorbeeld Specifiek?
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van timemanagement, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Time Management
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog